WAR U MİJAR

Heya niha min gelek pirtûkên mamoste xwendibûn. Hemû pirtûkên wî di derheqa pirsgirêk, sosoyolojî, dîrok û siyaseta coğrafya Kurdistanê de ye. Bê guman Mamosta jiber vê xebat û lepta xwe bedelekî giran daye. Jiyanek pir zor û zehmet derbas kiriye; 17 salan di hepsan de maye, işkence û eziyetên hovana dîtiye. Ji alê kar û barê aborî pir astengî kişandîye, ji kariyera meslekî mahrum maye. Lê heya îro li ser vê jiyana wî ya zor û zehmet ne wî û ne xeyrî wî tiştek nehatiye nivîsandin. Bi ya min ev kêmasî û valahiyek bû. Çimkî em rehetî karin bêjin ku pêvajoya jiyana Mamoste merheleyek ji dîroka Kurda ya nêzîk e. Lewma pêwîstî heye ku ev valahî werê dagirtin.    Her çiqas heya niha ev valahî bi têrahî nehatibe dagirtin jî, divan rojên talîde, hinek xebatên hêja çêdibin. Yek ji van xebata Birêz İbrahim Gurbuz e. Kek İbrahim ev demeke dirêje liser biyografya ya Mamoste dixebite û di demek nêzîkde dê werê ber çapê. li gora dîtina min pirtûka mamosta ya bi navê ANILAR jî di vê mijarêde gavek er

  Li Tirkiyeyê dibistan vebûn û perwerdehiya sereke û ya navîn destpêkir. Îmkana zarokên KURDA ya ku bi tevahî bi zimanê zikmakî perwerde bin tune. Di vê rewşê de em karin çi bikin? Ligora dîtina min; Pêşî em karin, dinav malbatê de bi zarokên xwere bi Kurdî biaxivin û nehilên ku zimanê xwe jibîr bikin. Em karin zarokên xwe wek Kurd mezin bikin û jiyanek Kurdewarî ji wanre amade bikin. Em karin di dibistanande Kurdî wek dersa bijarte hilbijêrin. Em karin wan wek însanekî baş, waletparêz, xwedî wijdan, xwedî terbîye û xwedî merhemet perwerde bikin. Û em karin van şîretan ji wan kêm nekin: — Hin însan kinin, hin dirêjin, hin şîşmanin, hin jî zeîfin. Ev normal e û gerek henekên xwe bi van taybetîyên însanan nekin. — Hin însan feqirin, îmkanên wan tune ku cil û bergên nûjen li xwekin. Lê xeyal û xwestekên wan jî hene... — Gerek hey ji van taybetîyên însanan hebin û xwedî rêz bin.

''Çoğu 20’li yaşlarda birer genç olarak gittikleri diyarlarda kök saldılar. Evlendiler. Çoluk-çocuğa karıştılar. Yerleştikleri devletlerden vatandaşlık hakkı aldılar. Yıllar geçti. Yaşlandılar. Saçları döküldü, ak-pak oldu. Yeni hayatlar kurdular, yeni kimlikler edindiler. Ne var ki gerçek anlamda ne Avrupalı ne Türk ne Kürd oldular. Kitapta sayıları binleri bulan bu ‘mülteci’lerin sadece birkaçının yaşam macerasını bulacaksınız'' Makaleyi Paylaş Bu yazıda Nezirê Cibo’nun Mülteci Yaşamlar kitabıyla ilgili düşüncelerimi açıklamaya çalışacağım. Mülteci Yaşamlar, Liman Yayınları, Temmuz 2022, Ankara, XV+ 249 s. Kitabın VII-XV sahifeleri arasına yer alan Önsöz’ün çok değerli bir metin olduğu kanısındayım. Bu metin 12 Eylül Rejimi’nden önceki Kürd gençliğinin, devrim, demokrasi, enternasyonalizm, Kürd, Kürdçe, Kürdistan konusundaki duygularını, düşüncelerini algılarını açık bir şekilde göstermektedir. Bu süreçte araştırmacı-yazar Nezirê Cibo özeleştirisini de açıklamaktadır.

TALÎ HAT BER WEŞANÊ. EV PiRTUK ÇÎROKA NiFŞÊ MiN E, NiFŞÊ 78a... Di DEMEK NÊZÎKDE... Pirûk bi piranî Tirki ye. lê beşên Kürdî ji têde hene. Demek dirêj bû ku kiser dixebitim. Talî hat ber weşanê. Uzun bir süredir üzerinde çalıştığım bir dosyaydı. Nihayet yayına hazır hale geldi. İsmail Beşikçi Hocanın bir kapak yazısıyla, yakında okuyucuyla buluşacak. KİTAP HAKKINDA Kürt tarihi çatışma, katliam ve sürgünlerle doludur. Kürt coğrafyasının zenginliği ve stratejik konumu tarih boyunca istilacıların iştahını kabartmıştır. Bu nedenledir ki toprakları hep hedef tahtası olmuş, istila ve işgallere maruz kalmıştır. Buna karşılık Kürtler, topraklarına yapılan bu saldırılara karşı sürekli direnmişlerdir. Ne var ki bugüne kadar istilacıları kovamadıkları gibi topraklarını, evlerini barklarını terk etmek, yaban ellere göç etmek zorunda kalmış ya da zorla uzak diyarlara sürgün edilmiş, evleri, köyleri yakılıp yakılmıştır.   Son yüz yılda Kuzey Kürtleri, denile bilir ki her on yılda bir kitlele

  DI SALÊN 1930’DE KURDEKÎ HERÎ   MEDYATÎK:   HACO AXA / İbarhim Bulak Werger: Nezirê Cibo Haco Axa, yek ji wan Kurdperwerê ku di Salên 1930’ande di medya Tirkande herî bahsa wî hatîye kirin. Car cara navê wî bi şiklekî magazînî an krîmînal(polîsî) jî dihat rojevê, lê ew her di rojeva çapamenîyê de bû.     HACO AXA KÎYE? Haco Axa, yek jî wan sazkar û rêvebirê komita navendî ya sazîya Xoybunê ye. Serokê aşîra Heverka ye. Wek Hacoyê-3 yan jî tê binav kirin. Dinav Xoybunê de wek serokekî kevneşopî dihat temsîlkirin lê heman demê bi nivşê rewşenbîr, ronakbîr û yên ku bi çanda Ewrupa hatin perwerdekirin re jî di xebitî û arîkarê   çalekîyên wanî çandî bû. Hetta ew û kurê wî Cemîl Haco di kovara Hawarê de gotar jî dinivisîn. Cegerxwin, di bîranînê xwede, di derheqa kesayetî û helwesta wî ya dinav endamên Xweybunê de wiha digot: “Dinav Xoybunê de beşek hebu ku ji helwesta wî ne razî bun û wiha digotin; Em naxwazin yekî wek Haco ku nizanê navê xwe binivîse, bi destê Fransîya seokatî

  Her çiqas demek duvdirêj me hevdu ne dîdiba jî dostaniya min û kekê Abid Gürses pir kevin bû. Bi rêya telefon û vastayên ragihandinê me her tim li hev dipirsî û sohbetên duvdirêj dikir.   Haya min ji nexweşîya wî hebû lê balkêş e, ne wî behsa nexweşiya xwe   dikir û ne devê min digeriya ku bahs bikim. Min nexweşî layiqî wî ne didît û ne dixwest navê wî û nexweşiyê bînim berhev. Dise haya min jê hebû ku nexweşî giran dibe û rewşa wî roj bi roj ber bi xeterîyê de diçe. Lê heya roja talî baweriya mine ew bû ku   ewê li hemberî vê nexweşîyê bi serkeve.   Roja 12 Hazîranê çaxê min xebera koça wî ya dawî bihîst, dinya liber çavê min sar bû. Min kir û nekir peyvek ne dît ku xemgîniya xwe bînim ziman. Talî peyva wî ya ku wek mesaj ji minre şiyandî hat ser zimanê min û wiha nivîsand:   “ ‘Roja te bi xêr, kekê delal.’   Tê bîrate mesaja talî ku te ji minre şîyandî wiha dest pê dikir. Devê min negerîya ku ez bejim Oxira te ya xêrê be. Tu baş zanî ku ez wek prensîp di medya civakî de pir k